Knjiga Ezopovih basni koje je preveo Dositej Obradović, a koja je izdata 1778. godine nalazi se u Istorijskom arhivu Niš.
„Naša najstarija knjiga pisana srpskim jezikom je knjiga Dositeja Obradovića“, kaže Nikola Arsić, po struci profesor istorije, arhivista u niškom Istorijskom arhivu.
U Arhivu, ipak, to nije najstarija knjiga od 78 starih i retkih knjiga koje spadaju u kulturno dobro. Pisane su na raznim jezicima, između ostalog i na grčkom i latinskom.
„Najstarija knjiga je ova knjiga koju imamo na latinskom jeziku, iz 1725. godine. Imamo još neke latinske knjige iz 18. veka. Ali, s obzirom da se na latinskom jeziku više štampalo, te knjige starijeg datuma su sve prisutnije.“
Stare i retke knjige
U Istorijskom arhivu Niš ima preko 15.000 publikacija – monografskih, serijskih, stare štampe i retkih i starih knjiga. Ove poslednje zaštićene su Zakonom o staroj i retkoj bibliotečkoj građi Republike Srbije.
„Stara knjiga je ona knjiga koja je nastala do 1867. godine. Do godine kada je, da kažemo, pobedila Vukova reforma srpskog jezika i dok nije usvojena kao standard u tadašnjoj Kneževini Srbiji. I u te stare knjige spadaju što rukopisne, što štampane knjige. U retke knjige spadaju one koje su, kao što i sam naziv kaže, retke. Šta to znači? Njihov tiraž je mali, nastale su u emigraciji, rukopisne knjige posle 1867, knjige nastale za vreme rata…“, objašnjava Nikola za Megafon.
Dostupne zainteresovanima
Stare i retke knjige iz niškog Istorijskog arhiva dostupne su istraživačima i svima zainteresovanima, ali su pod posebnim režimom, u zavisnosti od stanja u kome se nalaze.
„Evo ispred mene je baš knjiga koju je napisao Todor Stanković, čuveni Nišlija, koja se zove BELEŠKE O STAROJ SRBIJI – MAĆEDONIJI, koja je štampana 1915. godine, kada je Niš bio ratna prestonica Srbije.“
Sve stare i retke knjige niškog Arhiva u procesu su konzervacije i restauracije. Ali i digitalizacije, kako bi bile još dostupnije zainteresovanima.
Novinar: Sonja Urošević
Kamera: Marko Micić
Montaža: DP
Muzika: Studio 2020 – Quincas Moreira
*Ovaj prilog nastao je u okviru projekta “Priče iz arhiva” koji je podržao Grad Niš kroz Konkurs za sufinansiranje projekata za ostvarivanje javnog interesa u oblasti javnog informisanja na teritoriji Grada Niša u 2021. godini.
Komentari (0)